Zoeken

Raad gaat asielzoekers eerder koppelen aan advocaat

27 juli 2022

De Raad (Legal Aid) gaat asielzoekers eerder koppelen aan een advocaat. Nu gebeurt dit nog op het moment dat de IND de zaak daadwerkelijk in behandeling neemt in de Algemene Asielprocedure. In de praktijk hebben asielzoekers hierdoor vaak lange tijd geen advocaat, dit in een voor hen toch al onzekere tijd. Het streven is alle asielzoekers indien mogelijk kort na aankomst in Nederland aan een advocaat te koppelen. In de huidige onoverzichtelijke situatie rond de start van asielprocedures en opvangplekken biedt dit voordelen voor zowel asielzoekers als advocaten.

Er zijn verschillende redenen om het koppelmoment te vervroegen; asielzoekers hebben zo eerder toegang tot rechtsbijstand en advocaten kunnen in een vroeg stadium aan de slag als procesbewaker en adviseur. Ook kan de Raad zijn opdracht om asielzaken evenredig te verdelen onder ingeschreven advocaten beter uitvoeren (conform de Inschrijvingsvoorwaarden advocatuur, bijlage 2A distributieregeling AC).

Actualiteit

De actuele situatie in de asielketen is een extra reden om eerder te koppelen. Er zijn grote achterstanden bij de behandeling van asielzaken door de IND en het COA heeft moeite om voor alle asielzoekers adequate opvang te realiseren. De effecten hiervan zijn ook merkbaar bij de Raad. Zo gaat een deel van de asielzoekers vanwege de lange wachttijden zelf op zoek naar een advocaat, met als gevolg dat een kleine groep advocaten een relatief groot aantal asielzoekers vertegenwoordigt. Dit maakt het voor de Raad lastig om het uitgangspunt van evenredige verdeling te waarborgen. Door eerder te koppelen krijgt de Raad weer meer grip op het planproces. Dit draagt bij aan rust en duidelijkheid voor asielzoekers en advocaten en waarborgt dat er geen capaciteitstekort kan ontstaan in de asieladvocatuur.

Werkwijze eerder koppelen

Het eerder koppelen heeft betrekking op alle asielaanvragen die worden behandeld in de Algemene Asielprocedure (spoor 4). De afgelopen periode is al gestart met het versneld koppelen van ‘oude’ spoor 4 zaken uit de werkvoorraad van de IND. Daarnaast gaat de Raad ook de nieuwe zaken vroegtijdig koppelen. Op deze manier worden binnenkort alle asielzoekers indien mogelijk kort na aankomst in Nederland aan een advocaat gekoppeld en ingepland voor een eerste gesprek (dag -1) met hun advocaat. Op het moment van koppelen verstrekt de Raad ook de toevoeging en wordt de IND geïnformeerd. Op het moment dat de startdatum van de procedure bekend is, plant en faciliteert de Raad op de gebruikelijke wijze de nabespreking van het nader gehoor (dag 2).

Let op: Indien na afgifte van de toevoeging deze door een andere advocaat wordt overgenomen, is er sprake van opvolging en wordt er een eigen bijdrage opgelegd (zie RvR Kenniswijzer eigen bijdrage bij opvolging).

Voordelen

Het eerder koppelen biedt een aantal voordelen. Asielzoekers hebben meer rust doordat ze weten wie hun advocaat is en krijgen niet het gevoel dat ze zelf op zoek moeten naar een advocaat. Zij kunnen hun zaak in een vroeg stadium met hun advocaat bespreken en gaan beter voorbereid de procedure in. Advocaten zijn vroegtijdig betrokken en hebben hierdoor de mogelijkheid voorwerk te doen in afwachting van de start van de procedure, zoals het verzamelen van de juiste documenten. Daarbij kunnen advocaten erop vertrouwen dat asielzaken evenredig verdeeld worden. Het eerder koppelen sluit ook aan bij de ontwikkeling van het Advocatenportaal van de IND; een correcte en tijdige koppeling is immers een vereiste om in het portaal toegang te krijgen tot een dossier. Al met al zal het eerder koppelen in de huidige situatie bijdragen aan meer rust en stabiliteit in het asielproces en daar zijn alle betrokken bij gebaat.

Mogelijke effecten

Door het koppelmoment te vervroegen, is op het moment van koppelen nog niet duidelijk hoe de asielprocedure van de cliënt precies verloopt. Zo is nog niet bekend wanneer en waar de IND de procedure start en kan de verblijflocatie van de asielzoeker gedurende het proces nog wijzigen. Mogelijke effecten hiervan zijn extra reisbewegingen voor en/of extra contactmomenten tussen advocaten en asielzoekers. De Raad volgt de ontwikkelingen en anticipeert op eventuele negatieve effecten. Daarbij werken we nauw samen met de IND en het COA om de processen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen.

Gelet op de huidige weerbarstige praktijk binnen de asielketen is tot slot een korte disclaimer op zijn plaats. Het is immers mogelijk dat het eerder koppelen, ondanks de inspanningen van de Raad, op een bepaald moment onder druk komt te staan.

Meer informatie

Voor vragen of opmerkingen over het eerder koppelen kunnen advocaten contact opnemen met een van de teamleiders van de AC’s: