Z190 Wet overdracht tenuitvoerlegging strafvonnis (WOTS)

Werkinstructie
Strafzaken niet verdachten

Kan op grond van het formele beleid niet worden toegevoegd? En is er beoordelingsruimte? Dan kan de Raad de context- en persoonsgebonden factoren van rechtzoekende bij het besluit betrekken. Dat wil zeggen, de situatie waarin deze persoon verkeert, diens capaciteiten en de omstandigheden waarin problemen optreden. Misschien is toevoeging dan alsnog mogelijk. >> Klik door voor meer informatie <<

Benodigde stukken / informatie

  • (digitaal) ondertekend aanvraagformulier Straf
  • een duidelijke toelichting op het rechtsprobleem en de noodzaak van een advocaat

Inschrijvingsvoorwaarden

De rechtsbijstandverlener moet als strafrechtspecialist zijn ingeschreven. Uitzondering is niet mogelijk. Zie werkinstructie specialisatie advocaat/niet-ingeschreven advocaat.

Als de rechtsbijstandverlener niet als strafrechtspecialist is ingeschreven wijs je aanvraag af met tekstcode 182.

Toevoegbeleid

Algemeen WOTS

Bij WOTS-aanvragen zijn drie situaties mogelijk. Je verstrekt maar in twee  gevallen een toevoeging: het bezwaar tegen het voornemen van de Officier van Justitie en de onder B2 beschreven exequaturprocedure.

A.  De rechtzoekende is gedetineerd in Nederland en wil zijn in Nederland opgelegde straf in het buitenland uitzitten

Hiervoor verstrek je geen toevoeging. De rechtzoekende kan zelf (eventueel met behulp van de gevangenisautoriteiten) een verzoek indienen om zijn straf in het buitenland uit te mogen zitten. Je wijst de aanvraag af met tekstcode 130 (zelfredzaamheid).

Bezwaar tegen het voornemen van de Officier van Justitie

Stemt de veroordeelde niet in met de overdracht, dan kan hij bezwaar indienen tegen het voornemen van de Officier van Justitie om de WOTS toe te passen. Bijvoorbeeld omdat het advies anders is dan verzocht door de veroordeelde. Hiervoor kun je een toevoeging verstrekken (Artikel 52 lid 3 WOTS).

B. De rechtzoekende heeft in het buitenland een straf opgelegd gekregen.

Het betreffende land heeft een verdrag gesloten met Nederland (anders is de WOTS niet van toepassing). De rechtzoekende is al naar Nederland overgebracht. In dit geval heeft de rechtzoekende in het land waar hij gevangen zat een verzoek gedaan om de straf in Nederland te mogen uitzitten en dat verzoek is op grond van het verdrag toegekend.
Er zijn dan 2 situaties mogelijk:

1. Onmiddellijke tenuitvoerlegging

De buitenlandse staat heeft toestemming gegeven onder de voorwaarde dat de straf in zijn geheel wordt ondergaan in Nederland en de veroordeelde heeft verklaard dat hij instemt met de overdracht.

Dit heet ‘onmiddellijke tenuitvoerlegging’. De bijzondere kamer van het Gerechtshof te Arnhem is exclusief bevoegd om de Minister te adviseren.
Hiervoor verstrek je geen toevoeging. Het betreft een formele handeling waarbij een advocaat geen rechtsbijstand kan verlenen. Je wijst deze aanvraag af met tekstcode 185.

2. De exequaturprocedure

De buitenlandse staat geeft toestemming en stemt ermee in dat de Nederlandse rechter de straf omzet naar Nederlandse maatstaven: ‘de exequaturprocedure’.

Dit gebeurt voor de rechtbank van de woonplaats van de rechtzoekende. Er komt een zitting waarop de rechtzoekende aanwezig is. Hij kan hier worden bijgestaan door een advocaat. In de meeste gevallen wordt hiervoor een last afgegeven.
Je verstrekt voor de procedure in Nederland een toevoeging.

C.  De rechtzoekende heeft in het buitenland een straf opgelegd gekregen en is daar gedetineerd. Hij wil deze buitenlandse straf in Nederland uitzitten.

Deze aanvraag wijs je af met tekstcode 183 omdat er geen aanknopingspunten zijn met de Nederlandse rechtssfeer. Deze aanvragen zijn te herkennen aan de omschrijving:  ‘Cliënt zit gedetineerd in  …. (buitenland) en wil toepassing WOTS’.

Voorbeelden van argumenten die niet tot toevoeging leiden

  • De advocaat wil druk uitoefenen op het Ministerie van BuZa, zodat die weer druk uitoefent op de buitenlandse staat om een verzoek te honoreren. In de praktijk blijkt dat de het Ministerie van BuZa niet intervenieert in dit soort gevallen;
  • De advocaat wil druk uitoefenen op de Officier van Justitie om een onmiddellijke tenuitvoerlegging om te zetten;
  • De advocaat is de tussenpersoon tussen de buitenlandse advocaat en de Nederlandse familie;
  • De advocaat wil een verdrag tot stand brengen tussen de buitenlandse staat en Nederland door te onderhandelen met de buitenlandse autoriteiten.

WETS

Op 1 november 2012 trad de WETS in werking: Wet wederzijdse erkenning en tenuitvoerlegging vrijheidsbenemende en voorwaardelijke sancties. Daardoor zijn de regels voor strafoverdracht binnen de EU veranderd. Voor lidstaten binnen de EU die de WETS hebben ingevoerd, vervalt de WOTS. Voor alle andere landen waarmee Nederland een verdrag heeft - ook buiten de EU - blijft de WOTS gelden.

Onder WETS geldt:

A. Straf ongewijzigd overnemen

De gevangenisstraf die de veroordeelde in het buitenland krijgt, gaat in Nederland gewoon door. Het uitgangspunt van de WETS is dat straffen ongewijzigd vanuit het buitenland overgenomen worden en één op één ten uitvoer worden gelegd. De rechter heeft een belangrijke rol bij het toetsen of de straf het Nederlandse strafmaximum niet overschrijdt en of het feit waarvoor men veroordeeld is op zichzelf in Nederland strafbaar is. Wordt niet aan deze maatstaven voldaan, dan zal de straf alsnog naar het Nederlands strafmaximum worden aangepast of in zijn geheel worden geweigerd (bij niet-strafbaarheid van het feit). Voor de zitting bij de Nederlandse rechter voeg je toe.

B. Initiatief overdracht

Het EU-land waar de veroordeelde zijn straf uitzit, moet zelf het initiatief nemen om de veroordeelde over te dragen. De veroordeelde kan dit zelf niet doen. Wel kan hij aangeven dat hij zijn straf in Nederland wil uitzitten. Je wijst een eventuele toevoegaanvraag hiervoor af op zelfredzaamheid met tekstcode 130 (zelfredzaamheid).

C. Bezwaarmogelijkheid tegen overdracht

Als een EU-land besluit een veroordeelde over te dragen, mag dit zonder toestemming van de veroordeelde. Wel kan hij, als dit Nederland betreft, bezwaar aantekenen. Dit is gelijk aan het onder A beschreven bezwaar WOTS. Voor dit bezwaar verstrek je een toevoeging.

Er zijn duidelijke afspraken over de termijn waarin een land een gevangene overdraagt. De landen besluiten binnen 90 dagen en binnen 30 dagen verhuist de gevangene naar zijn thuisland.

LAT

De rechtsbijstandverlener kan een LAT aanvragen, als hij verwacht dat de zaak binnen 3 uur advies kan worden behandeld. Je toetst deze aanvraag aan dezelfde inhoudelijke criteria als een reguliere aanvraag. Wanneer alsnog blijkt dat de zaak niet binnen 3 uur advies kan worden behandeld kan de rechtsbijstandverlener verzoeken de LAT om te zetten naar een reguliere toevoeging.
Je vraagt niet actief of een rechtsbijstandverlener het met een LAT af zou kunnen als er om een reguliere toevoeging wordt verzocht.

Piket

Zie voor piketaspecten de werkinstructie artikel 23 Bvr strafpiket.

Wet- en regelgeving