Z080 geschillen / klachtzaken gedetineerden

Werkinstructie
Strafzaken niet verdachten

Kan op grond van het formele beleid niet worden toegevoegd? En is er beoordelingsruimte? Dan kan de Raad de context- en persoonsgebonden factoren van rechtzoekende bij het besluit betrekken. Dat wil zeggen, de situatie waarin deze persoon verkeert, diens capaciteiten en de omstandigheden waarin problemen optreden. Misschien is toevoeging dan alsnog mogelijk. >> Klik door voor meer informatie <<

Benodigde stukken/informatie

  • (digitaal) ondertekend aanvraagformulier Straf
  • beslissing waartegen het beklag, het bezwaar of het beroep gericht is

Inschrijvingsvoorwaarden

Voor klachtzaken over gedetineerdenrecht moet de rechtsbijstandverlener als strafrechtspecialist zijn ingeschreven, uitgezonderd voor klachtzaken over vreemdelingenbewaring. De rechtsbijstandverlener moet dan wel zijn ingeschreven als vreemdelingenrechtspecialist.

Is rechtzoekende minderjarig, dan moet de rechtsbijstandverlener als jeugdstrafrechtspecialist staan ingeschreven.

Uitzondering is niet mogelijk. Zie werkinstructie Specialisatie advocaat/niet-ingeschreven advocaat.

Als de rechtsbijstandverlener niet als specialist is ingeschreven wijs je de aanvraag af met tekstcode 182.

Toevoegbeleid

Algemeen

Voor een klacht voeg je in principe niet toe omdat de (minderjarige) gedetineerde daarin zelfredzaam wordt geacht. De gedetineerde kan gebruik maken van een standaard klachtformulier en voorbeelden op internet, bijvoorbeeld het bajesboek. Eventueel kan een maatschappelijk werker in dienst van de PI of het Juridisch Loket helpen bij het invullen van het klachtformulier. Ook kan de gedetineerde een gesprek aanvragen met de maandcommissaris van de Commissie van Toezicht.

Juridische complexiteit / zwaarwegend belang

Je kunt bij uitzondering een toevoeging verstrekken als er sprake is van feitelijke dan wel juridische complexiteit, dan wel een zwaarwegend belang.

Er is sprake van juridische complexiteit als de advocaat bijvoorbeeld motiveert waarom bepaalde procedures niet goed zijn gevolgd en hij/zij derhalve de rechtmatigheid van de beslissing bestrijdt.

Belangenafweging mate van aantasting persoonlijke integriteit

Er kan sprake zijn van een zwaarwegend belang als de persoonlijke integriteit van de rechtzoekende aanmerkelijk wordt aangetast. Deze aantasting kan in meerdere of mindere mate aanwezig zijn. De rechtsbijstandverlener motiveert waarom rechtsbijstand in de specifieke zaak noodzakelijk is. Bij sommige zaken zul je vrij snel tot de conclusie komen dat een toevoeging gerechtvaardigd is, zoals bij plaatsing in een isoleercel.

Bij andere zaken moet er toch meer aan de hand zijn, zoals bijvoorbeeld bij contacten met de buitenwereld of persoonlijke verzorging.
In de bijlage staat een lijst met onderwerpen uit de Pbw waarbij mogelijk de persoonlijke integriteit van de rechtzoekende wordt aangetast.

  • Voorbeelden
    Rechtzoekende wordt structureel bezoek geweigerd. Dit is een aanmerkelijke aantasting van de persoonlijke integriteit (toevoeging);
  • Rechtzoekende mag incidenteel geen of beperkt bezoek ontvangen. Dit is een geringe aantasting van de persoonlijke integriteit (geen toevoeging);
  • Rechtzoekende mag als tijdelijke ordemaatregel geen tv en/of spelcomputer op zijn cel hebben. Dit is een geringe aantasting van de persoonlijke integriteit (geen toevoeging).

Klacht over gedrag personeel/huisregels (geen toevoeging)

Je verstrekt geen toevoeging voor een klacht over gedrag van personeel, wettelijke regels en/of huisregels die voor alle gedetineerden gelden (algemene regelgeving). Deze zaken zijn kennelijk niet-ontvankelijk. Indien rechtzoekende dit wenst, kan hij contact opnemen met de maandcommissaris van de Commissie van Toezicht. Je wijst de aanvraag af met tekstcode 185 (ontoereikende grond).

Het niet spreken van de Nederlandse taal, het niet beschikken over juridische kennis of de gezondheid van de rechtzoekende maakt niet dat er een noodzaak tot juridische bijstand bestaat.

Schorsing naast klacht

Voor een schorsingsverzoek bij de voorzitter van de Raad voor de Strafrechttoepassing verstrek je geen toevoeging. Het schorsingsverzoek is een aanvraag om de tenuitvoerleging van een opgelegde maatregel op te schorten. Voor een aanvraag voeg je niet toe. De toevoegingsaanvraag wijs je af met tekstcode 130 (zelfredzaamheid).

Beroep tegen de beslissing van de beklagcommissie

Voor het beroep tegen de beslissing van de beklagcommissie kun je een toevoeging verstrekken, tenzij er sprake is van een gering belang/eenvoudige zaak. Denk bij dit laatste aan zaken die te maken hebben met kleding (bijv. klacht met betrekking tot het niet verstrekken van gymschoenen tijdens luchttijd) of met lichamelijke verzorging (bijv. klacht met betrekking tot het niet verstrekken van zeep of shampoo). Deze wijs je af met tekstcode 130 (zelfredzaamheid).

Verzoek (over)plaatsing of onderbreken/opschorting gevangenisstraf

Voor het indienen van een verzoek tot (over)plaatsing, opschorting van detentie of een verzoek om strafonderbreking verstrek je geen reguliere toevoeging. Je wijst de aanvraag af met tekstcode 130 (zelfredzaamheid). Je kunt op verzoek wel een LAT verstrekken, je toetst deze aanvraag aan dezelfde inhoudelijke criteria als een reguliere aanvraag.

Bezwaar en beroep (over)plaatsing/beëindiging penitentiair programma

Voor het bezwaar en/of het beroep tegen (over)plaatsing of beëindiging van een penitentiair programma verstrek je altijd een toevoeging. Hier is namelijk sprake van aantasting van de persoonlijke integriteit van de gedetineerde. Ontvang je een aanvraag voor een reguliere toevoeging en er is voor dit rechtsbelang al een LAT verstrekt, dan bel je de advocaat om mee te delen dat de LAT wordt omgezet in een reguliere toevoeging. Je maakt een telefoonnotitie in het dossier.

Bezwaar tegen voornemen dwangbehandeling

Je kunt een toevoeging verstrekken voor bezwaar tegen een voornemen dwangbehandeling (artikel 22e Penitentiaire Maatregel).

Bezwaar tegen zelfmeldprocedure

Voor het verzoek om uitstel (bezwaarschrift) van detentie in het kader van de zelfmeldprocedure verstrek je geen toevoeging. Je wijst het verzoek af in verband met zelfredzaamheid met tekstcode 130 (zelfredzaamheid). Voor een beroep verstrek je een toevoeging.

Klachten psychiatrisch patiëntenrecht

Zie werkinstructie Z020.

Klachten TBS

Klachten TBS codeer je onder Z080.

Klacht niet naleven passantentermijn

Zie werkinstructie O012.

Bereik (geen afzonderlijke toevoeging)

Werkzaamheden kunnen onder het bereik van een eerder verstrekte toevoeging vallen (art. 28 lid 1 sub b Wrb en art. 32 Wrb). Je verstrekt in dat geval geen afzonderlijke toevoeging. Het beleid is beschreven in de werkinstructie Bereik. In onderstaand overzicht staan enkele voorbeelden van bereik op dit gebied:

Voorbeeld bereik

Zelfde rechtsbelang, geen diversiteit van procedures

  1. Er heeft een geweldsincident plaatsgevonden en hieruit volgen meerdere sancties/beslissingen. Tegen elk besluit wordt een klacht ingediend bij de Commissie van Toezicht. Het onderliggende feitencomplex is gelijk, je verstrekt één toevoeging.
  2. De gedetineerde onttrekt zich zonder toestemming meerdere malen aan de arbeid. Per keer dat hij zich onttrekt volgt een sanctie/beslissing. Tegen elk besluit wordt een klacht ingediend bij de Commissie van Toezicht. Het onderliggende feitencomplex is gelijk, je verstrekt één toevoeging.

LAT

De rechtsbijstandverlener kan een LAT aanvragen, als hij verwacht dat de zaak binnen 3 uur advies kan worden behandeld. Je toetst deze aanvraag aan dezelfde inhoudelijke criteria als een reguliere aanvraag. Wanneer alsnog blijkt dat de zaak niet binnen 3 uur advies kan worden behandeld kan de rechtsbijstandverlener verzoeken de LAT om te zetten naar een reguliere toevoeging.
Je vraagt niet actief of een rechtsbijstandverlener het met een LAT af zou kunnen als er om een reguliere toevoeging wordt verzocht.

Achtergrondinformatie

Achtergrondinformatie Beklagzaken

Wet- en regelgeving