Rechtshulp bij schrijnende zaken via Regeling adviestoevoeging zelfredzaamheid
Burgers die rechtsbijstand nodig hebben, maar niet krijgen vanwege vermeende zelfredzaamheid, onderschatting van (juridische) complexiteit en/of ontbreken van voorliggende voorziening, kunnen toch rechtsbijstand krijgen. Dit kan op basis van de Regeling adviestoevoeging zelfredzaamheid (Ratz). Dit is een tijdelijke regeling die door de minister is ingesteld naar aanleiding van signalen van de Vereniging Sociale Advocaten Nederland (VSAN) en op advies van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA), het Juridisch Loket en de Raad. Na deze kortdurende hulp, kan de advocaat op basis van de regeling ook uitgebreidere rechtsbijstand vergoed krijgen, als blijkt dat er meer tijd gemoeid is met het juridische vraagstuk. De regeling is van start gegaan op 1 juli 2021. In dit artikel leest u meer over deze regeling, hoe u een Atz kunt aanvragen en hoeveel aanvragen er inmiddels beoordeeld zijn.
Kosteloze rechtshulp voor de burger
Met de tijdelijke Ratz willen we burgers die anderszins niet of niet goed geholpen (kunnen) worden, zo snel mogelijk wel van rechtshulp voorzien. Voor de Adviestoevoeging zelfredzaamheid (Atz) hoeft de burger geen eigen bijdrage te betalen. Dus komt u bijvoorbeeld zaken tegen waarbij onder de huidige wet- en regelgeving pas in een later stadium gefinancierde rechtsbijstand verstrekt kan worden, maar gezien de zwaarwegende gevolgen voor de burger vroegtijdige rechtshulp nodig is? Of wordt verondersteld dat het probleem van de burger niet juridisch complex is, maar is er sprake van een dermate ingewikkelde of schrijnende situatie dat de burger het echt niet zelf kan? Maak dan gebruik van deze tijdelijke regeling.
Een Atz aanvragen
De aanvraag voor een Atz verloopt via het Juridisch Loket. Heeft u een indicatie dat uw cliënt in aanmerking kan komen voor een Atz? Neem dan contact op met het Juridisch Loket via [email protected]. U kunt alleen een Atz aanvragen met een verwijzing van het Juridisch Loket. Het formulier voor het aanvragen van een Atz vindt u op https://www.rvr.org/advocaten/ingeschreven/regeling-adviestoevoeging.
Onlangs hebben de Raad en het Juridisch Loket hun procedures vereenvoudigd op basis van de opgedane praktijkervaringen en signalen die wij ontvingen van advocaten. Door de procedure te vereenvoudigen, verloopt het afhandelingsproces minder bureaucratisch en daardoor sneller.
Het proces
Het Juridisch Loket bekijkt eerst of zij zelf de burger kunnen helpen. Is dit niet het geval? Dan wordt er een diagnoseformulier verstrekt en kunt u met dit document bij de Raad een Atz aanvragen.
Het kan voorkomen dat het Juridisch Loket adviseert dat een andere voorziening goed het probleem kan verhelpen. In dat geval bespreekt het Juridisch Loket dat met u.
Bent u van mening dat dit niet de juiste oplossing gaat bieden? Dan verstrekt het Juridisch Loket u een blanco diagnosedocument, waarmee u ook een Atz kunt aanvragen. Het (blanco) diagnosedocument dient u naast de aanvraag Atz bij de Raad in. Wij streven ernaar binnen 48 uur te beslissen (mits de aanvraag volledig is).
Rond 400 Ratzen verstrekt
Op dit moment zijn door de Raad rond de 400 aanvragen positief beoordeeld. Ongeveer 10 aanvragen zijn afgewezen omdat de inkomens- en vermogensgrens boven de Wrb-gerechtigde norm ligt. Deze cijfers geven alleen het aantal aanvragen weer dat voor de Ratz bij de Raad is ingediend en niet het aantal klantcontacten bij het Juridisch Loket in verband met deze regeling. Er zijn ook zaken die het Juridisch Loket niet heeft doorverwezen naar de Raad, maar waar het Juridisch Loket de burger op een andere manier heeft geholpen.
Mutatie naar Toevoeging zelfredzaamheid (Tz)
Het kan voorkomen dat de rechtshulp niet binnen drie uur kan worden afgehandeld en dat verdere rechtshulp noodzakelijk is. De advocaat kan in dat geval een verzoek om omzetting van de Atz in een Tz indienen bij de Raad. De rechtshulp loopt in dat geval door. Bij rechtshulp in het kader van een Tz moet wel sprake zijn van een financieel belang van tenminste € 500,-. Ook geldt dan wel de gebruikelijke eigen bijdrage.
Advies aan het ministerie
De regeling zorgt ervoor dat burgers nu gelijk al voorzien worden van rechtshulp. Daarnaast heeft de Ratz nog een ander belangrijk doel, namelijk bezien of en hoe in de toekomst structureel deze mensen van rechtshulp worden voorzien. Op basis van de behandelde problemen van burgers via de Ratz, brengt een onafhankelijke commissie een advies aan het ministerie uit over een passende definitieve structurele voorziening. Deze commissie zal adviseren waar op zekere termijn en waar uiteindelijk in de toekomst dergelijke zaken het beste belegd kunnen worden. Ook ziet het advies op welke wet- en regelgeving en/of werkinstructie hiertoe aangepast moeten worden.
Meer informatie voor burgers en advocaten
- Informatie voor advocaten over deze regeling vindt u op deze pagina op RvR.org.
- Uitleg voor burgers over deze regeling vindt u op deze pagina op Rechtsbijstand.nl.